Stress tijdens de zwangerschap: wat doet het met jou en je baby?

We weten het inmiddels allemaal: roken en drinken tijdens de zwangerschap zijn schadelijk voor je baby. En ook voeding krijgt steeds meer aandacht – je krijgt als zwangere al snel een hele lijst met wat je wel en niet mag eten. Maar wat vaak over het hoofd wordt gezien, is stress. Terwijl juist dát grote impact heeft op moeder én kind.

Veel zorgen, weinig erkenning

Onderzoek laat zien dat zo’n 80% van de zwangere vrouwen zich zorgen maakt over haar zwangerschap. Voor 6-10% is die angst zo groot dat het hun dagelijks leven beïnvloedt. En 8-12% voelt zich zelfs depressief tijdens de zwangerschap. Toch wordt er bij verloskundige controles zelden gevraagd naar hoe je je mentaal voelt – de focus ligt vooral op je lichaam. Maar een zwangerschap is niet altijd een ‘roze wolk’. Veel vrouwen piekeren over de bevalling, de gezondheid van hun baby of hun eigen rol als moeder.

Wat zegt de wetenschap?

Aan het Babylab van Tilburg University wordt hier actief onderzoek naar gedaan. Ze volgden 190 moeders en hun baby’s vanaf het eerste trimester tot na de geboorte. De bevindingen zijn helder: angst tijdens de zwangerschap heeft invloed op het temperament en de zelfregulatie van baby’s. Deze baby’s huilden meer, kwamen moeilijker in slaap en reageerden sterker op geluiden.

Dat is geen toeval. Baby’s van gestreste moeders lijken gevoeliger voor prikkels en wennen minder goed aan omgevingsgeluiden. Volgens promovenda Marion van den Heuvel is het aannemelijk dat het stresssysteem van deze baby’s zich anders ontwikkelt – mogelijk zelfs met gevolgen voor latere klachten zoals ADHD of overprikkeling.

“De hersenen van baby’s van gestreste moeders blijven reageren op standaardgeluiden. Baby’s van meer ontspannen moeders filteren die prikkels makkelijker.”
– Marion van den Heuvel, Babylab Tilburg University

Gelukkig is er ook goed nieuws: mindfulness werkt

Mindful zwanger zijn blijkt een positief effect te hebben. Moeders die tijdens de zwangerschap meer bewust en ontspannen in het moment waren, kregen baby’s met een makkelijker temperament – ze reageerden minder heftig op geluiden en waren beter in staat zichzelf te reguleren.

Daarom onderzoeken verschillende universiteiten nu ook de kracht van mindfulness verder. Zo kreeg de UvA een subsidie van €250.000 voor een grootschalig onderzoek naar het effect van het Mindfulness-Based Childbirth and Parenting-programma (MBCP). Het doel: angst voor de bevalling verminderen, betere geboorte-uitkomsten realiseren en moeders sterker maken in het ouderschap.

Tijd voor echte aandacht

Stress tijdens de zwangerschap is dus geen kleinigheid. Het beïnvloedt niet alleen jouw beleving, maar ook de ontwikkeling van je kindje. Toch vragen verloskundigen zelden naar je mentale gesteldheid. Dat mag – en moet – anders.

“Voor het ongeboren kind is een gelukkige moeder net zo belangrijk als een gezonde moeder.”
– Marion van den Heuvel

Ontspannen zwanger zijn? Dat kan.

Wil jij je zwangerschap met meer rust, vertrouwen en verbinding beleven? Dan is mindfulness een waardevolle stap. Niet zweverig, maar wetenschappelijk onderbouwd en praktisch toepasbaar – precies wat jij en je baby verdienen.